Wednesday, November 9, 2016

Мэдээлэл гэж юу вэ?

Мэдээлэлзүйн шинжлэх ухааны хамгийн анхдагч язгуур ухагдхуун нь мэдээлэл юм. Бидний эргэн тойронд байгаа бүх зүйлс, тэдгээрийн шинж чанар, үзэгдэл, үйл явцыг илэрхийлсэн аливаа дохио нь мэдээлэл юм. Ганц тэмдэгтээс авахуулаад зузаан зузаан боть ном, жижигхэн дүрснээс авахуулаад эргэн тойрны зураг дүрслэл, бяцхан анираас авахуулаад бүхэл бүтэн найрал хөгжим, эгэл үйлдлээс авахуулаад иж бүрэн хувьсал хувирал хүртэл, бүхий л үнэр, өнгө, тоо, тэмдэгтийг хамарсан өргөн ойлголт бол мэдээлэл. "Хүний гадаад орчноос тусгагдаж мэдрэгдэж байгаа аливаа зүйл нь мэдээлэл болно. Тэрхүү мэдээллийг хүний хэл яриа, дохио зангаа, дуу авиа, зураг дүрслэлээр дүрслэн тодорхойлж болно. Зураг, дүрс, дуу, авиа, хөгжим, бичиг, тоо, үйл явдал, үзэгдэл, шинж чанар, хэмжээ хэлбэр бүгд л мэдээллийн дүрслэл юм. Тэр ч байтугай өнгө, үсэг, цифр, чимээ анир, зэргээс авахуулаад үүх түүх, байгаль дэлхий, цаг хугацаа, орон зай хүртэл мэдээлэл билээ." гэж мэдээллийн тухай ойлголтуудыг хялбаршуулан тодорхойлсон байдаг. Тэгвэл зарим ном товхимолд мэдээлэл нь өгөгдөл ба түүнийг хувиргах арга хоёрын харилцан үйлчлэлийн үр дүн гэж тодорхойлсон.
Мэдээллийг хүлээн авах
Мэдээллийг хүн өөрийн мэдрэхүйн эрхтнүүдээр дамжуулан хүлээн авна. Эдгээр эрхтний тоонд нүд, чих, хамар, хэл, арьс зэрэг орно. Тэдгээр нь харах, сонсох, үнэртэх, амтлах, хүртэх зэргээр гадаад орчны тухай дохиоллыг хүнд хүргэх ба тэр нь мэдрэлийн тогтолцоогоор дамжин оюун ухаанд хүрдэг. Ийнхүү хүлээн авч байгаа дохионууд нь мэдээлэл билээ. Тэгэхлээр аливаа мэдээлэл нь өнгө дүрс, дуу авиа, үнэр, амт, хэлбэр хэмжээ байдлаар тусгагдаж байдаг ажээ. Тодорхой судалгаа явуулж, хүн хүлээн авч байгаа мэдээллийнхээ хэдэн хувийг нь ямар эрхтнээр хүртдэг болохыг тогтоосон байдаг. Ингэхэд хүн нийт мэдээллийнхээ 90%-ийг хараагаар, 9%-ийг сонсголоор авдаг ба үлдсэн 1%-ийг мэдрэхүйн бусад эрхтнээрээ хүлээн авдаг гэсэн үр дүн гарсан байв. Нөгөө талаас ихэнх мэдээллийг мэдрэхүйн олон эрхтнийхээ тусламжтайгаар, тал талын шинж чанарыг нь зэрэг таних замаар цогцоор нь хүртдэг. 

No comments:

Post a Comment